عید سعید فطر زمان تابش خیره کننده انوار الهی در قلوب مومنین و هنگام حضور در ضیافت حضرت نور است، کم‌کم ناپدید شدن روزانه خورشید ماه میهمانی خدا و شهر عشق و عرفان در زیر افق دیده می شود، صد حیف از این بساط که برچیده می‌شود، در این بهار رحمت و غفران خوشبخت کسی است که بخشیده می‌شود.

رَمَضان یا رَمَضانُ المُبارَک نهمین ماه قمری که روزه در آن بر مسلمانان، واجب است؛ در روایات، فضائل متعددی برای ماه رمضان گفته شده و این ماه، ماه میهمانی خدا، ماه رحمت و مغفرت و برکت و بهار قرآن خوانده شده است.

بر اساس احادیث، در این ماه درهای آسمان و بهشت گشوده و درهای جهنم بسته می‌ شود. شب قدر که نزول قرآن در آن شب بود، در این ماه قرار دارد و برخی دیگر از کتاب‌ های آسمانی همچون تورات و انجیل نیز در این ماه نازل شده است.

رمضان، تنها ماهی است که نام آن در قرآن آمده است. این ماه، نزد مسلمانان احترام و جایگاه ویژه‌ ای دارد و مسلمانان به عبادت در آن اهتمام ویژه‌ ای دارند.

در منابع دعایی، اعمال و عبادت‌ های مختلفی برای این ماه نقل شده است. از مهم‌ ترین اعمال این ماه، تلاوت قرآن، اِحیای شب‌ های قدر، دعا، نماز، استغفار، افطاری‌ دادن و کمک به نیازمندان است.

از وقایع مهم این ماه، نزول قرآن در شب قدر و شهادت حضرت علی (ع)، نخستین امام شیعیان، در بیست و یکم ماه است. امام حسن مجتبی (ع) نیز در پانزدهم این ماه متولد شده است.

عبادت و روزه‌ داری در ماه رمضان بخشی از هویت مسلمانان است. در جوامع اسلامی، آداب و رسوم گوناگونی همچون مهمانی‌ ها و مراسم های جمعی، نظافت مساجد و اماکن مذهبی، مراسم آشتی‌ کنان،پخت انواع شیرینی‌ ها و غذاها برای ماه رمضان شکل گرفته است.

بعد از پایان ماه مبارک رمضان، عید سعید فطر نخستین روز ماه شوال است. در روایات روز عید فطر، روز جایزه‌ های خدا، روز پاداش نیکوکاران و آمرزش گناهان معرفی شده است.

بنا بر روایتی که از حضرت علی (ع) نقل شده است عید فطر، عید کسی است که خداوند، روزه او را پذیرفته و عبادتش را قبول کرده است.

امام رضا (ع) نیز در خصوص عید سعید فطر فرموده اند: «روز فطر، از آن جهت عید قرار داده شده است که مسلمانان، اجتماعی داشته باشند که در آن روز گرد هم آیند و برای خدا بیرون آیند و او را بر نعمت‌ هایی که به آنان داده شده است، بستایند و روز عید، روز تجمع، روز خوردن روزه، روز زکات، روز شوق و روز نیایش است؛ و برای آن که اولین روز از سال است که خوردن و آشامیدن در آن حلال است؛ چرا که ماه رمضان، اولین ماه سال نزد (شیعیان اثنی عشری) است.

پس خداوند، دوست داشت که در چنین روزی، همایشی داشته باشند تا خدا را حمد و ستایش کنند و در این روز، تکبیر در نماز، از آن روی بیش از روزهای دیگر قرار داده شده که تکبیر، بزرگداشت خداوند و ستایش و ثنای او بر نعمت هدایت است.

به گزارش ایرنا کلمه «فِطر» از ریشه فَطر به معنای شکافتن، ابتدا و اختراع گرفته شده است و گفته شده «عید فطر» نیز از همین ریشه است؛ زیرا روزه‌ دار دهانش را در روز عید فطر بر خوردنی‌ ها و آشامیدنی‌ ها باز می‌ کند.