دانشگاه تحصیلات تکمیلی صنعتی و فناوری پیشرفته کرمان

دانشگاه تحصیلات تکمیلی صنعتی و فناوری پیشرفته کرمان

دانشگاه تحصیلات تکمیلی صنعتی و فناوری پیشرفته کرمان

سد گتوند علیا یکی از بزرگ‌ترین سدهای ایران است که بر روی رودخانه کارون در استان خوزستان و 30 کیلومتری شمال غربی شهرستان شوشتر و 12کیلومتری شهر گتوند ساخته شده است. با آبگیری این سد دریاچه‌ای با وسعت 79/139 كيلومتر مربع در پشت آن ایجاد می‌گردد که با بخش اعظم ميدانهاي بزرگ نفتي لالي و كارون همپوشاني خواهد داشت. به دلیل احتمال وجود نشتهاي طبيعي و مصنوعي نفت و ورود آنها به آب دریاچه، محیط زیست پيراموني و آب‌های سطحی و زیرزمینی، نگرانی‌هایی درباره احتمال تماس بوم سامانه‌ها و جامعه انسانی با مواد سمی موجود در آن وجود دارد. بنابراین مطالعه و بررسی احتمال وجود نشت‌های طبیعی و مصنوعی و شناسایی آنها می‌تواند کمک فراوانی به تحليل‌هاي زيست محيطي در این منطقه ‌نمايد. به همین منظور در این تحقیق سعی شد براي مطالعه اثرات نشت نفت بر روی دریاچه سد گتوند مناطق محتمل نشت نفت با توجه به وضعیت زمین شناسی، ساختاری و سنگ شناسی منطقه، با استفاده از سنجش از دور و در نظر گرفتن معیارهای اصلي موثر در آن و سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) شناسایی شود. سپس از نواحی مستعد بازدیدهای میدانی، نمونه برداری و تجزيه شیمیایی به عمل آمد. در بررسی¬های سنجش از دور سعی شد با استفاده از پردازش تصاویر ماهواره‌ای استر شواهد غيرمستقيم حضور هيدروكربن‌ها مانند بي‌رنگ شدگي لايه‌هاي قرمز ، کانیهای رسی و كربناتي بررسي و نقشه ‌برداري شوند. همچنين با توجه به اهميت گسلها در پديده نشت، از داده‌های SRTM براي تهيه مدل ارتفاع رقمي و شناسایی خطواره‌هاي موجود در منطقه مطالعاتي استفاده گرديد. نتایج این مطالعات نشان داد که دگرسانيها و شواهد غيرمستقيم نشت در این منطقه وجود ندارند و يا در صورت وجود اندازه آنها بسيار كوچكتر از توان تفكيك مكاني سنجنده استر است. براي شناسايي مناطق مستعد نشت نفت و آلودگي، لايه‌هاي اطلاعاتي محور تاقديسها، گسلها، سنگ شناسي و چاههاي نفت به كمك سيستم اطلاعات جغرافيايي تهيه شدند. سپس عوامل موثر در نشت مشخص و بر اساس اهميت آنها در ايجاد نشت وزن‌دهي و بر اساس مدل شاخص وزنی نقشه مناطق مستعد آلودگي و نشت مشخص گرديد. نتایج نشان داد که کمتر از 3/1 وسعت دریاچه در مناطق با پتانسيل نشت بسيار بالا، بالا و متوسط قرار گرفته است. با انجام بازدیدهای میدانی از این مناطق مهمترین آلاینده‌ها و تعداد شش نشت جدید در منطقه شناسایی و از آنها نمونه برداری گردید. نتايج تجزيه زمين شيميايي نمونه‌‌ها نشان داد كه غلظت عناصر آرسنيك، كبالت، مس، سرب، ربيديم، قلع، تنگستن، بر، باريم، ليتيم، منگنز، واناديم و روي در نمونه‌هاي برداشت شده از نشتهای طبیعی، مصنوعی و چاله‌هاي تخليه بالا بوده و امكان ورود بيش از حد اين عناصر به دریاچه وجود دارد. ورود بيش از حد اين عناصر ممكن است در آينده باعث بروز مشکلاتی در سلامتی دام، انسان و بوم سامانه‌هاي اطراف درياچه شود. همچنین وجود آلاینده¬های بالقوه سمناك چاه‌هاي حفاري در چاه‌های حفاری، پلاگ شده و متروک، چاله های تخلیه و نشت‌هاي يافت شده مويد اين موضوع است كه آبگیری سد گتوند از نظر زيست محيطي فرآيندي بي خطر نیست. با شروع آبگیری سد، امکان تشديد نشت¬های قدیمی و يا ايجاد نشت جدید محتمل به نظر می¬رسد و ممکن است در آینده اثرات مخربي بر کيفيت آبهاي سطحي و زيرزميني و اکوسيستم سطحي مجاور بگذارد.

شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب

علم سنجش از دور به سبب قابليت‌هاي منحصر به فرد خود، جايگاه مهمي در مطالعات مرتبط با علوم زمين پيدا كرده و در مطالعات مختلف به منظور اکتشاف منابع معدنی مانند مس و طلا استفاده شده است. در ذخایر مس پورفیری بین مقدار طلا و مگنتیت همبستگی مثبت وجود دارد. بنابراين بررسی‌های مغناطیسی هوایی می‌تواند در شناسایی این ذخایر مفید واقع شوند. هدف از اين تحقيق شناسايي واحدهاي دگرساني و بررسی ویژگی‌های مناطق با میزان بالاتر کانه‌زایی طلا توسط داده‌هاي سنجش از دور و مغناطیسی هوایی می‌باشد. در راستای نیل به این اهداف ابتدا مناطق و کانی‌های دگرسانی با اجرای ترکیب رنگی مناسب، انتخاب طیف تصویر و الگوریتم پالایش تطبیقی تنظیم شده آمیخته (MTMF) بر روی تصاویر اَستر بارزسازی و پس از تبدیل به فرمت برداری وارد محیط GIS شدند. سپس هشت اندیس با میزان متفاوت طلا شامل آبدر، چاه مسی، میدوک، سرچشمه، دره زار، سارا و سریدون انتخاب و مرز مطالعاتی آنها توسط نتایج پردازش استر مشخص گردید. داده‌های مغناطیسی نیز با فيلترهاي مختلف مانند برگردان به قطب، مشتق اول و دوم مورد پردازش قرار گرفتند. در مرحله بعد بر اساس مرزهای تعیین شده برای هر اندیس داده‌ مغناطیسی برش داده و تغییرات میدان مغناطیس در اطراف هر اندیس بررسی و با یکدیگر مقایسه شدند. پردازش تصاویر استر نشان داد که زون فیلیک در منطقه گسترش زیادی دارد و با توجه به اینکه بیشتر ذخایر فقیر از طلا با دگرسانی گسترده فیلیک همراه هستند این امر ‌پایین بودن مقدار طلا در این ذخایر را تائید می‌کند. بر طبق نتایج مغناطیسی سرکوه و در آلو بیشترین تغییرات و سریدون و ایجو کمترین تغییرات را نشان داده‌اند که با مقدار طلا گزارش شده در این اندیس‌ها همخوانی دارد. با بررسی نتايج حاصل از اعمال فيلترها مشخص شد که فیلتر برگردان به قطب بيشترين انطباق را با روند تغییرات طلا در اندیس‌ها دارد.

دانشگاه تحصیلات تکمیلی صنعتی و فناوری پیشرفته کرمان

دانشگاه تحصیلات تکمیلی صنعتی و فناوری پیشرفته کرمان

شرکت ملی مس ایران