جلسه دفاع رساله سعیده اسفندیارپور دانشجوي دكتري رشته فیزیک گرایش اتمی مولکولی با عنوان "مطالعه‌ی استاتیکی و دینامیکی نیروی وان‌دروالس در چارچوب تزویج قویِ اتم و میدان"در مرکز همایش های دانشگاه تحصیلات تکمیلی صنعتی و فناوری پیشرفته برگزار شد

به گزارش روابط عمومی دانشگاه دکتر حسن صفری راهنمایی و دکتر اشتفان یوشی بومان مشاوره این رساله دکتری را برعهده داشتند. و بر پایه این گزارش در این رساله  بررسی کوانتومی برهم‌کنش وان‌دروالس اتم‌ها در ساختاری اتلافی ولی شبه‌تشدیدگر مثل کاواک ارائه گردیده است.

به گفته دکتر سعیده اسفندیارپور: گسیل خودبه‌خودی اتم تا مدت‌ها به عنوان فرایندی غیرقابل کنترل و بازگشت‌ناپذیر شناخته می‌شد. در دهه‌های گذشته دانشمندان موفق به ساخت ابزاری شدند که توانایی کُند کردن، سرعت بخشیدن، متوقف و یا حتی معکوس کردن فرایند گسیل خودبه‌خودی را داشتند. طبق این تحقیقات، با قرار دادن اتم در ساختاری با دیواره‌های بازتاب‌کننده (مثل کاواک) که منجر به برهم‌کنش قوی بین اتم و میدان درون آن می‌شود، می‌توان اتم را مجبور کرد که در زمانی به مراتب کوتاه‌تر از طول عمر تراز برانگیخته‌‌اش گسیل خودبه‌خودی انجام دهد و یا برعکس زمان طولانی‌تری در حالت برانگیخته بماند. بررسی چنین سیستم‌هایی در چارچوب الکترودینامیک کوانتومی کاواک (CQED) صورت می‌پذیرد.  از چنین فرایندهایی می‌توان در ساخت ابزارهای اندازه‌گیری فوق‌دقیق کوانتومی استفاده کرد.

وی با اشاره به عنوان رساله "مطالعه‌ی استاتیکی و دینامیکی نیروی وان‌دروالس در چارچوب تزویج قویِ اتم و میدان" تصریح کرد: در این تحقیق بررسی کوانتومی برهم‌کنش وان‌دروالس اتم‌ها در ساختاری اتلافی ولی شبه‌تشدیدگر مثل کاواک پرداخت و. فرض شده است که کاواک از حالت ایده‌آل اندکی فاصله داشته باشد بنابراین فوتون حاصل از گسیلِ اتمِ برانگیخته این امکان را دارد که قبل از فرار از سیستم٬ چندین بار با بسامدی موسوم به بسامد رابی بین سیستم اتمی و میدان تبادل شود. ابتدا برهم‌کنش دو اتم به‌صورت مستقل و وابسته به زمان و در ادامه برهم‌کنش چندین اتم بررسی شده و سپس با تعیین هندسه‌ای خاص برای کاواک (کاواک مسطح)، نرخ تبادل انرژی بین سیستم اتمی و میدان مورد مطالعه قرار گرفته است. مشاهده شد که این نرخ٬ علاوه بر تأثیرپذیری از اندازه‌ی گشتاور دوقطبی اتم‌ها٬ هندسه‌ی کاواک و انرژی گذار٬ با تعداد فوتون‌ها و اتم‌های موجود در کاواک نیز رابطه‌ی مستقیم دارد. در حالت وابسته به زمان نیز با در نظر گرفتن تحول زمانی حالت سیستم اتم-میدان٬ مشاهده شد که محاسبات نیرو قادر به پیش‌بینی اتلاف اتمی ناشی از برهم‌کنش اتم با میدان و با اتم‌های دیگر است٬ درحالی‌که نیروی مستقل از زمان از آن‌ها صرف‌نظر می‌کرد.

دکتر محمّدرضا مطلوب، استاد دانشکده فیزیک دانشگاه کرمان، دکتر محمّدکاظم توسلی، استاد دانشکده فیزیک دانشگاه یزد و دکتر محمّدجواد فقیهی، استادیار گروه فوتونیک دانشگاه تحصیلات تکمیلی صنعتی و فناوری پیشرفته داوری جلسه دفاع از رساله دکتری را عهده دار بودند.

گفتنی است نتایج حاصل از این تحقیق در قالب دو مقاله با عناوین Cavity-QED interactions of two correlated atoms

و  Cavity-QED interactions several atoms در مجله  Journal of Physics B  به چاپ رسیده است.

این جلسه دوشنبه 15 بهمن درسالن 27 مرکز همایش های دانشگاه تحصیلات تکمیلی صنعتی و فناوری پیشرفته کرمان برگزار شد.